Tăng trưởng xanh là một phương thức quan trọng để thực hiện phát triển bền vững, đóng góp trực tiếp vào giảm phát thải khí nhà kính để hướng tới nền kinh tế trung hòa các-bon trong dài hạn, góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nhằm đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội; hướng tới nền kinh tế xanh và hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.

Nỗ lực thực hiện các chính sách về tăng trưởng xanh

Trước biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, là một tỉnh phát triển nhanh và ổn định theo hướng công nghiệp, tỉnh Bình Dương đã có nhiều nỗ lực để giảm thiểu tối đa gánh nặng sinh thái.

Thực hiện Quyết định số 622/QĐ-TTg ngày 10/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Quyết định số 84/QĐ-TTg ngày 19/01/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh Việt Nam đến năm 2030; ngày 28/4/2021 UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành Quyết định số 1109/QĐ-UBND phê duyệt Đề án thực hiện thí điểm một số mô hình tăng trưởng xanh quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Đề án đặt ra nhiệm vụ thí điểm mô hình tăng trưởng xanh quy mô nhỏ ở một số ngành sản xuất nông nghiệp, trồng trọt, sản xuất tiểu thủ công nghiệp tại các làng nghề truyền thống, công nghiệp chế biến, năng lượng, phát triển đô thị,… đồng thời luận chứng tính khả thi, khả năng nhân rộng sau khi thực hiện thí điểm và các giải pháp tổ chức thực hiện từng dự án, đề án, mô hình thí điểm cụ thể.

Kết quả thực hiện

Sau khi Đề án thực hiện thí điểm một số mô hình tăng trưởng xanh quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh Bình Dương được UBND tỉnh phê duyệt, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bắc Tân Uyên, UBND xã Hiếu Liêm tuyên truyền, phổ biến nội dung, mục tiêu của Đề án; hướng dẫn, thống nhất tiêu chí lựa chọn các hộ tham gia mô hình và các nội dung được hỗ trợ,…

Sau hơn một năm thực hiện thí điểm mô hình tăng trưởng xanh quy mô nhỏ theo Quyết định số 1109/QĐ-UBND của UBND tỉnh, ngày 25/10/2022 Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có báo cáo số 2355/BC-SNN về tiến độ thực hiện các mô hình tăng trưởng xanh quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh Bình Dương đến năm 2022.

- Đối với Mô hình xử lý chất thải chăn nuôi gia súc: Hiện nay trên địa bàn tỉnh có khoảng 1.514 hộ chăn nuôi heo quy mô nông hộ, trong đó khoảng 83%  số hộ đã thực hiện bảo vệ môi trường trong chăn nuôi bằng các biện pháp như xử lý chất thải chăn nuôi bằng công trình khí sinh học, sử dụng men vi sinh để xử lý ô nhiễm môi trường, chăn nuôi trên nền đệm lót sinh học. Trên toàn tỉnh nói chung và trên địa bàn xã Hiếu Liêm nói riêng đã thực hiện chuyển đổi mô hình chăn nuôi quy mô nhỏ, phân tán sang chăn nuôi quy mô trang trại gắn với bảo vệ môi trường, an toàn sinh học và ứng dụng công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường. Mục tiêu tăng trưởng xanh trong chăn nuôi cơ bản đạt được.

- Đối với Mô hình xanh hóa vườn cây có múi: Đầu năm 2022, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phối hợp với Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Bắc Tân Uyên và UBND xã Hiếu Liêm khảo sát và chọn điểm, chọn hộ thực hiện “Mô hình xanh hóa vườn cây có múi”. Qua khảo sát thực tế, 02/04 hạng mục đã được 100% các hộ dân thực hiện là hệ thống tưới tiết kiệm và thiết bị lưu chứa bao bì thuốc bảo vệ thực vật tại vườn; 02/04 hạng mục được thực hiện dưới hình thức khác nhưng vẫn đáp ứng đầy đủ mục tiêu của mô hình là thiết bị trữ nước vào mùa mưa và lò đốt sinh học Biochar (Dùng đốt rác hữu cơ trong vườn để sản xuất sinh học).

Như vậy, lĩnh vực trồng trọt và chăn nuôi trên địa bàn tỉnh nói chung và trên địa bàn xã Hiếu Liêm nói riêng, các hộ sản xuất ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của quá trình sản xuất phải gắn liến với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng các quy trình sản xuất nông nghiệp tốt theo hướng hữu cơ để tạo ra sản phẩm đạt chất lượng về mặt an toàn vệ sinh thực phẩm, phục vụ cho người tiêu dùng trong nước và hướng tới xuất khẩu. Kết quả là:

- 100% cơ sở chăn nuôi quy mô trang trại đã đầu tư hệ thống trại lạnh, chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, công nghệ cao, thực hiện tốt và triệt để các biện pháp xử lý môi trường chăn nuôi.

- 83% số hộ chăn nuôi heo quy mô nông hộ đã thực hiện bảo vệ môi trường trong chăn nuôi (Xã Hiếu Liêm là 67%, trong đó 33% hộ còn lại không có định hướng chăn nuôi lâu dài).

- 100% hộ sản xuất đã đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm.

- 100% các hộ dân đã tự trang bị thiết bị lưu chứa bao bì thuốc bảo vệ thực vật tại vườn để bỏ bao bì vỏ chai thuốc BVTV.

Trong thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục phối hợp với các địa phương nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường, phát triển và nhân rộng các mô hình nông nghiệp thông minh, các mô hình thích ứng biến đổi khí hậu dựa trên hệ sinh thái để đảm bảo tăng trưởng bền vững và giảm phát thải khí nhà kính. Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của nông dân về sản xuất sạch, xanh hướng đến việc xây dựng thương hiệu cho vùng chuyên canh trái cây có múi; chuyển giao ứng dụng IPM (ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp) trên các loại cây trồng chủ lực của tỉnh để tạo ra sản phẩm đạt chất lượng về mặt an toàn vệ sinh thực phẩm, phục vụ cho người tiêu dùng trong nước và tạo cơ sở từng bước nâng cao theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hướng tới sản xuất theo hướng hữu cơ và hữu cơ góp phần bảo vệ sức khoẻ cộng đồng, bảo vệ môi trường sinh thái; tăng hiệu quả sản xuất và phát triển nông nghiệp bền vững.

Kế hoạch thực hiện tăng trưởng xanh trong thời gian tới

Ngày 10/02/2023, tại Singapore đã diễn ra lễ ký kết bản ghi nhớ giữa Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp Becamex IDC (Việt Nam) và Công ty Sembcorp Development LTD (Singapore) về việc hợp tác hình thành và phát triển 5 khu công nghiệp theo định hướng xanh, thông minh và bền vững tại Việt Nam. Theo bản ghi nhớ, trong vòng 3 năm tới, hai bên sẽ hợp tác hình thành và phát triển 5 khu công nghiệp theo định hướng xanh, thông minh và bền vững tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư để phát triển lên tới 1 tỷ USD. Việc xây dựng khu công nghiệp xanh, thông minh là phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Ngày 27/12/2022, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương đã trình UBND tỉnh dự thảo Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022 – 2030.

Dự thảo Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2022 – 2030 tập trung vào 03 mục tiêu chính là: thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nhằm đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội; cụ thể hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050; nâng cao nhận thức và hành động của toàn dân, cộng đồng doanh nghiệp, nâng cao công tác nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào sản xuất góp phần giảm phát thải khí nhà kính để hướng tới nền kinh tế trung hòa các-bon.

Để cụ thể hóa các mục tiêu trên, làm cơ sở để các Sở, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện, dự thảo Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2022 – 2030 đã xác định các hoạt động cụ thể, thời gian thực hiện, phân công trách nhiệm và nguồn lực huy động tương ứng.

Dự thảo Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2022 – 2030 được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu, phân tích đầy đủ bối cảnh mới, cập nhật Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 01/10/2021 và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 882/QĐ-TTg ngày 22/7/2022.

Dự thảo Kế hoạch kết hợp hài hòa giữa giải quyết các vấn đề quan trọng, cấp bách với các vấn đề cơ bản, dài hạn, tạo cơ sở để huy động hiệu quả nguồn lực nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội hài hòa với môi trường, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, nâng cao năng lực chống chịu với biến đổi khí hậu.

Dự thảo Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2022 – 2030 bao gồm 18 chủ đề, 53 nhiệm vụ, hoạt động.

Sở Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan đầu mối phối hợp triển khai, theo dõi, tổng hợp báo cáo đánh giá quá trình thực hiện Chiến lược quốc gia, Kế hoạch hành động quốc gia và Kế hoạch hành động của UBND tỉnh về tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh. Các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm chủ trì và phối hợp thực hiện các hoạt động./.

Nguyên Trần